✳شیخی از شاگردش پرسید: چند وقت است که در ملازمت من هستی؟

شاگرد جواب داد:حدودا سی و سه سال

?شیخ گفت: در این مدت از من چه آموختی؟

?شاگرد: هشت مسئله
?شیخ گفت: إنا لله وإنا إليه راجعون! مدت زیادی از عمر من با تو گذشت و فقط هشت چیز از من آموختی‌!؟
?شاگرد: ای استاد، نمی خواهم دروغ بگویم و فقط همین هشت مسئله را آموخته ام

?استاد: پس بگو تا بشنوم
☝️شاگردچنین پاسخ داد :

 ?أول ?

?به خلق نگریستم دیدم هر کس محبوبی را دوست دارد و هنگامی که به قبر رفت محبوبش او را ترک نمود

?پس نیکی ها را محبوب خود قرار دادم تا در هنگام ورودم به قبر همراه من باشد
 ?دوم  ?

?به کلام خدا اندیشیدم؛

❣وأَمّا مَن خافَ مَقامَ رَبّهِ ونَهَى النَّفسَ عَنِ الْهَوى/ فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأوى":

?و اما كسى كه از ايستادن در برابر پروردگارش هراسيد و نفس خود را از هوس باز داشت، بی گمان بهشت جايگاه اوست نازعات: ۴۰

?پس با نفس خویش به پیکار برخاستم تا این که بر طاعت خدا ثابت گشتم
 ?سوم ?

?به این مردم نگاه کردم و دیدم هر کس شئ گران بهایی همراه خویش دارد و با جانش از آن محافظت می کند پس قول خداوند را به یاد آوردم

❣” ما عِندَكُم يَنْفَدْوَ ما عِندَ اللهِ باق “. نحل: ۹۶

آنچه پيش شماست، تمام می شود و آنچه پيش خداست، پايدار است

?پس هر گاه شیء گران بهایی به دست آوردم، آن را به پیشگاه خدا تقدیم کردم تا خدا حافظ آن باشد
 ?چهارم ?

?خلق را مشاهده کردم و دیدم هر کس به مال و نسب و مقامش افتخار می کند. سپس این آیه را خواندم

❣” إِنَّ أَكرَمَكُم عِندَ اللهِ أَتْقیكُم “. حجرات: ۱۳

در حقيقت ارجمندترين شما نزد خدا پرهيزگارترين شماست

?پس به تقوای خویش افزودم تا این که نزد خدا ارجمند باشم.
?پنجم ?

?خلق را دیدم که هر کس طعنه به دیگری می زند و همدیگر را لعن و نفرین می کنند. و ریشه ی همه ی این ها حسد است سپس قول خداوند را تلاوت کردم

❣” نَحنُ قَسَمنا بَينَهُم مَعيشَتَهُم فِي الْحَيوةِ الدُّنيا “.

سوره زخرف ، آیه  32

ما [وسايل] معاش آنان را در زندگى دنيا ميانشان تقسيم كرده ايم

?پس حسادت را ترک کردم و از مردم پرهیز کردم و دانستم روزی و فضل به دست خداست و بدان راضی گشتم
 ?ششم ?

?خلق را دیدم که با یکدیگر دشمنی دارند و بر همدیگر ظلم روا می دارند و به جنگ با یکدیگر می پردازند.آن گاه این فرمایش خدا را خواندم

❣” إِنَّ الشَّيطانَ لَكُم عَدُوُُّ فَاتَّخِذُوه ُعَدُوًّا “. سوره فاطر  ، آیه 7

همانا شیطان دشمن شماست پس او را دشمن گیرید

?پس دشمنی با مردم را کنار گذاشتم و به دشمنی با شیطان پرداختم
 ?هفتم ?

?به مخلوقات نگریستم پس دیدم هر کدام در طلب روزی به هر دری می زند و گاه دست به مال حرام نیز می زند و خود را ذلیل نموده است
❣و خداوند فرموده: 

” وَما مِن دابَّةٍ فِي الأَرضِ إِلّا عَلَى اللهِ رِزقُها “.

سوره هود:  آیه 6

و هيچ جنبنده اى در زمين نيست مگر [اين كه] روزی اش بر عهده ی خداست.

?پس دانستم من نیز یکی از این جنبنده هایم و بدانچه که خداوند برای من مقرر کرده است، راضی گشتم
 ?هشتم ?

?خلق را دیدم که هر کدام بر مخلوقی مانند خودشان توکل می کنند؛ این به مال و دیگری نان و دگران به صحت و مقام

و باز این قول خداوند را خواندم

❣” وَمَن يَتَوَكَّل عَلَى اللهِ فَهُوَ حَسْبُهُ “. سوره طلاق : 3

و هر كس بر خدا توکل كند، او براى وى بس است
?پس توکل بر مخلوقات را کنار گذاشتم و بر توکّلِ به خدا همت گماشتم